Η εκπαίδευση στο Λιτόχωρο κατά την Τουρκοκρατία

    Οι πληροφορίες που κατάφεραν να διασωθούν για τη λειτουργία των σχολείων του Λιτοχώρου κατά την περίοδο πριν από το 1878 είναι περιορισμένες. Τις παλιότερες μαρτυρίες που υπάρχουν μέχρι στιγμής, τις παίρνουμε από την συγγραφή του βιβλίου του Ιωάννη Κ. Δρακιώτη από τη Σκόπελο, με τίτλο "Ο Κώνωψ Ολύμπου και Μακεδονίας". Στο βιβλίο του αυτό ο Ι. Δρακιώτης περιγράφει το Λιτόχωρο και μερικά χωριά της Κασσάνδρας "σχετικά με τη θέση τους, το κλίμα τους, τον πληθυσμό και το χαρακτήρα των κατοίκων, την προς τα καλά και ωφέλιμα τάση τους και τα επικρατούντα ήθη και έθιμα", όπως ο ίδιος αναφέρει.

    Το διδακτήριο του Λιτοχώρου χτίστηκε πριν το 1864 με πρωτοβουλία του ιερέα Μελετίου, που υπήρξε επίσκοπος Σισανίου, για να στεγαστούν τα σχολεία «Ελληνικό» και Δημοτικό. Το πρώτο λειτουργούσε από το 1856 περίπου, χρονιά που συμπίπτει με την παραχώρηση προνομίων από τους Τούρκους στους υπόδουλους χριστιανικούς λαούς. Τα έξοδα  της λειτουργίας των σχολείων καλύπτονταν  από τις εκκλησίες και διάφορα κληροδοτήματα και δωρεές.

    Υπήρχε λοιπόν σχολικό κτίριο, στο οποίο λειτουργούσε το Ελληνοσχολείον και το Αλληλοδιδακτικό. Στα δύο  αυτά σχολεία  φοιτούσαν 300 μαθητές! Από την περιγραφή του διδακτηρίου των σχολείων πληροφορούμαστε ότι αυτό ήταν κτισμένο κοντά στο ναό του Αγίου Δημητρίου. Ολόκληρο το ισόγειο του διδακτηρίου αποτελούσε μία αίθουσα, στην οποία στεγάζονταν οι μικροί μαθητές του "αλληλοδιδακτικού" σχολείου.  Στον επάνω όροφο υπήρχαν οι δύο μικρότερες αίθουσες του "ελληνικού" σχολείου για τους μαθητές που συνέχιζαν την εκπαίδευση τους μετά το δημοτικό. Μετά την καταστροφή του 1878 φτιάχτηκε από την αρχή μόνο ο πρώτος όροφος του διδακτηρίου, ο οποίος και καταστράφηκε ολόκληρος το 1907, για να ανεγερθεί στη θέση του το νέο διδακτήριο.

Το 1ο Σχολείο Λιτοχώρου(κοντά στο ναό του Αγίου Δημητρίου)

 

Πηγή: Αθανασίου Γ. Αδαμοπούλου:"Τα σχολεία του Λιτοχώρου στα χρόνια της Τουρκοκρατίας", Δήμος Λιτοχώρου, Σειρά: Μελέτες και Έρευνες

Διαμαντή Ελευθερία, Μπαλατσού Αγγελική, Μπελέμη Αικατερίνη